Πίσω από τη μάσκα...

Η μάσκα είναι ένα αντικείμενο που συνήθως φοριέται στο πρόσωπο, για προστασία, για μεταμφίεση, για της ανάγκες μια παράστασης ή για ψυχαγωγία. Μάσκες έχουν χρησιμοποιηθεί από την αρχαιότητα τόσο για τελετουργικούς όσο και για πρακτικούς λόγους. Συνήθως φοριούνται στο πρόσωπο, αν και μπορεί επίσης, ανάλογα με το λόγο για τον οποίο χρησιμοποιούνται, να φορεθούν αλλού στο σώμα του χρήστη.

Μια θεωρία θέλει τη λέξη "μάσκα" να προέρχεται από την ισπανική φράση "más que la cara" (που κυριολεκτικά σημαίνει, "περισσότερο από το πρόσωπο" ή "πρόσθετο πρόσωπο"), η οποία εξελίχθηκε σε «máscara», ενώ η αραβική λέξη "maskharat" - που αναφέρεται στη βωμολοχία που είναι δυνατή μόνο με τη συγκάλυψη του προσώπου- θα πρέπει να βασίζεται σε αυτές τις ισπανικές ρίζες.

Η χρήση των μασκών σε τελετουργίες και τελετές είναι μια πανάρχαια ανθρώπινη πρακτική σε όλο τον κόσμο, αν και μάσκες μπορεί επίσης να φορεθούν για προστασία, στο κυνήγι, στον αθλητισμό, σε γιορτές ή σε πολέμους - ή απλά να χρησιμοποιηθεί ως διακόσμηση. Παρά το γεγονός ότι η θρησκευτική χρήση των μασκών έχει εξασθενίσει, μάσκες χρησιμοποιούνται μερικές φορές στη θεραπεία, το δράμα ή την ψυχοθεραπεία. 

Οι παλαιότερες μάσκες που έχουν ανακαλυφθεί είναι 9.000 ετών. Πιθανότατα η πρακτική της συγκάλυψης πίσω από μάσκες είναι πολύ παλαιότερη - το αρχαιότερο γνωστό ανθρωπόμορφο έργο τέχνης είναι περίπου 30,000- 40,000 ετών - αλλά καθώς χρησιμοποιούνταν υλικά όπως δέρμα, φυτικά υλικά ή ξύλο, οι μάσκες κατά πάσα πιθανότητα δεν έχουν συντηρηθεί ως τις μέρες μας.

Στο βιβλίο της Γένεσης, μπορεί κανείς να διαβάσει πως ο Αδάμ και η Εύα χρησιμοποίησαν φύλλα συκής για να καλύψουν τη «γύμνια τους» μετά την κατανάλωση των καρπών από το δέντρο της Γνώσης του Καλού και του Κακού. Το μοτίβο της μεταμφίεσης εμφανίζεται στην Αγία Γραφή σε δύο διαφορετικά επίπεδα: είτε ως μια προσπάθεια να ξεγελασθούν οι άνθρωποι είτε ως μια προσπάθεια να ξεγελασθεί ο Θεός.
  
Στην ελληνική λατρεία του Διονύσου, ο έλεγχος της συμπεριφοράς ανεστελόταν προσωρινά, και οι άνθρωποι εμπλέκοντας σε εύθυμα γλέντια έξω από τη συνηθισμένη τάξη ή κοινωνική κατάστασή τους, κρυμμένοι πίσω από μάσκες . Στις ρωμαϊκές γιορτές saturnalia, οι συνήθεις ρόλοι συχνά αντιστρέφονταν. Μερικές φορές ένας σκλάβος ή ένας εγκληματίας έπαιρνε προσωρινά το έμβλημα και τη δόξα βασιλιά,  για να σκοτωθεί όταν η γιορτή τελείωνε. Το Καρναβάλι της Βενετίας, στο οποίο όλοι είναι ίσοι πίσω από τις μάσκες τους, χρονολογείται από το 1268 μ.Χ..

Οι φυλές Iroquois της Βόρειας Αμερικής χρησιμοποιούσαν τις μάσκες για θεραπευτικούς σκοπούς. Στα Ιμαλάια, οι μάσκες λειτούργησαν ως μεσολαβητές ανάμεσα στους ανθρώπους και τις υπερφυσικές δυνάμεις. Οι μάσκες των Yup'ik μπορούσαν να είναι μικρές  μάσκες τριών ιντσών που φοριούνταν στα δάχτυλα, ή και μάσκες δέκα κιλών κρεμασμένες από την οροφή ή υποβασταζόμενες από περισσότερα του ενός άτομα.

Μάσκες σε διάφορες μορφές (ιερές, πρακτικές, ή ψυχαγωγικές) έχουν διαδραματίσει έναν κρίσιμο ρόλο στην ιστορική ανάπτυξη της κατανόησης του "τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος", επειδή επιτρέπουν την εμπειρία μέσω της φαντασίας του πως είναι να μεταμορφώνεσαι σε μια διαφορετική ταυτότητα.

Σε όλο τον κόσμο οι μάσκες χρησιμοποιούνται για την εκφραστική τους δύναμη σε θεατρικές παραστάσεις. Η εικόνα των μασκών της Κωμωδίας και της Τραγωδίας χρησιμοποιείται ευρέως για την αναπαράσταση των Παραστατικών Τεχνών, και συγκεκριμένα του Δράματος. Οι μάσκες είναι ένα οικείο και ζωντανό στοιχείο σε πολλά λαϊκά και παραδοσιακά θεάματα, τελετές, τελετουργίες και γιορτές. Χρησιμοποιούνται καθώς έχουν διατηρήσει την δύναμη και το μυστήριο τους τόσο για αυτούς που τις φοράνε όσο και για το κοινό τους.  Σήμερα, οι μάσκες είναι συνήθως μαζικής παραγωγής, και συχνά συνδέονται με δημοφιλείς ταινίες, τηλεοπτικά προγράμματα ή χαρακτήρες κινουμένων σχεδίων-  ωστόσο, θυμίζουν τη διαρκή δύναμη της προσποίησης και του παιχνιδιού.  

Φυσικά, οι μάσκες δεν θα μπορούσαν να μην τραβήξουν την προσοχή μας και να μην εξάψουν την καλλιτεχνική φαντασία μας! Έτσι, φτιάξαμε γύψινες μάσκες και τις διακοσμήσαμε με διάφορα υλικά και τεχνικές. Decoupage και ζωγραφική, υφάσματα, σύρμα, φτερά, στράς, χρώμα... Έτσι προέκυψαν αυτές οι όμορφες διακοσμητικές μάσκες!

Ποια σας αρέσει πιο πολύ; :)

Να έχετε μια όμορφη Κυριακή!

Εγώ,

η Μαριάννα